پیوند و بازسازی استخوان تحلیل رفته دندان

جهت مشاهده لیست بهترین دنداندندان پزشکان تهران کلیک کنید

عمل جراحی کاشت یا ایمپلنت دندان، معمولاً نوعی جراحی سرپایی است که در مراحل مختلفی انجام می‌شود. در ابتدا استخوان فک شما برای انجام عمل جراحی آماده می‌شود. در صورتی که استخوان فک ضخامت کافی نداشته و یا بیش ‌از حد نرم باشد، ممکن است قبل از انجام عمل ایمپلنت دندان، لازم باشد تا مراحل پیوند استخوان دندان و  فک انجام شود.

پیوند استخوان چیست؟

پیوند استخوان یک روش پیشرفته، کارآمد و بی‌خطر برای تسریع وضعیت بهبودی و سرعت رشد استخوان در فک می‌باشد. از آنجایی‌ که بافت استخوانی توانایی بازسازی و رشد مجدد را دارد، استفاده‌ی هوشمندانه از پیوند استخوان در محل‌های مختلف می‌تواند سرعت رشد استخوان را در محل‌هایی که لازم است افزایش دهد. زمانی که پیوند انجام شد، لازم است تا قبل از انجام عمل ایمپلنت، به استخوان فرصت کافی برای ترمیم و بهبودی داده شود. این زمان معمولاً بین 4 تا 9 ماه می‌باشد.

چرا پیوند استخوان لازم است؟

پیوند استخوان لازم است چرا که نیروی شدید ایجاد شده در دهان به هنگام جویدن غذا، فشار زیادی را بر روی استخوان‌ها وارد می‌کند و در صورتی ‌که فک نتواند به‌ خوبی از ایمپلنت حمایت کند، عمل کاشت دندان با شکست مواجه خواهد شد. پیوند استخوان می‌تواند زیرساختی مستحکم و بهتر را برای انجام ایمپلنت فراهم کند. در برخی از موارد، تنها لازم است تا یک عمل پیوند استخوان بسیار جزئی انجام شود که می‌توان آن را هم‌زمان با عمل ایمپلنت به انجام رساند. وضعیت استخوان فک شما، روش درمانی مورد استفاده را تعیین خواهد کرد. پیوند به حفره دندان، افزایش تیغه استخوانی فک و عمل لیفت سینوس از انواع پیوند استخوان می باشد.

محل یا هدف انجام پیوند استخوان برای کاشت دندان

پیوند استخوان برای منظورهای مختلف در محل‌های متفاوتی قرار داده می‌شود:

• شکاف‌های دندانی ایجادشده پس از کشیدن دندان
• پر کردن یک نقص استخوانی مربوط به حادثه یا عفونت
• پر کردن نقص‌های استخوانی ایجاد شده در اثر التهاب ناشی از ایمپلنت دندان
• برجسته کردن استخوان‌های فک و آرواره به ‌صورت عمودی
• برجسته کردن استخوان‌های فک و آرواره به ‌صورت افقی
• پر کردن جای دندان‌ها
• حفظ حجم ریج (نوعی برجستگی در دندان‌ها است که تشکیل شده است از دو دامنه (شیب) که در یک خط به هم می‌رسند.)
• تشکیل استخوان جدید

ملزومات انجام یک عمل پیوند استخوان خوب

برای موفق بودن یک عمل پیوند استخوان باید:

1. استئوبلاست‌ها در محل حضور داشته باشند.
2. جریان خون مناسب برای تغذیه‌ی کافی بافت وجود داشته باشد.
3. در طول دوره‌ی بهبودی بافت پیوند زده‌شده تثبیت شود.
4. از تحت‌ فشار قرار گرفتن بافت‌های نرم جلوگیری شود.

• استئوبلاست : تنها استئوبلاست‌ها هستند که می‌توانند استخوان جدید بسازند. برای موفقیت‌آمیز بودن یک عمل پیوند استخوان، ماتریکس پیوندی باید شامل سلول‌های استئوبلاست باشد. در صورتی ‌که تعداد این سلول‌ها در پیوند استخوان ناکافی باشد، عمل پیوند با شکست روبرو خواهد شد.
• تأمین خون کافی: پیوند استخوان نوعی رشد دوباره است نه ‌ترمیم. واژه‌ی “ترمیم” به معنی تعمیر کردن بافت‌های از دست‌رفته می‌باشد در حالی‌ که رشد دوباره حالتی است که در آن نه‌ تنها بافت از دست‌رفته به حالت قبلی خود باز می‌گردد، بلکه شکل و عملکرد آن نیز به همان صورت قبل خواهد بود. این امر نیازمند وجود جریان خونی کافی برای بافت پیوندی و بافت‌های مجاور آن می‌باشد. خون برای حیات سلولی و ایجاد لخته‌های خونی ضروری است. لخته‌ی خونی به ‌عنوان ساختار اولیه عمل کرده که استئوبلاست‌ها بر روی آن قرار می‌گیرند.
• تثبیت بافت پیوندی: فشار مکانیکی بر روی بافت پیوندی در طول دوره‌ی بهبودی می‌تواند منجر به تخریب لخته‌ی فیبرینی شود. حرکت باعث می‌شود که بافت لیفی به‌جای پر کردن استخوان، نقص‌های موجود را ترمیم کند. این نوعی‌ترمیم است که با رشد دوباره متفاوت می‌باشد. وسایل تثبیت‌کننده مانند غشاهای کلاژنی GBR (رشد هدایت‌شده‌ی استخوانی)، شبکه‌های تیتانیومی و پیچ استخوان ممکن است مور داستفاده قرار گیرند.
• جلوگیری از فشار آمدن بر روی بافت‌های نرم : استخوان کمترین سرعت رشد را در بین بافت‌ها دارد. اساس کار روش رشد هدایت‌شده‌ی استخوانی، جدا کردن ناحیه‌ی پیوند از دیگر بافت‌های نرم اطراف می‌باشد. غشای استفاده‌شده در این روش، بافت‌هایی مانند اپی‌تلیوم، بافت‌های لیفی و یا بافت‌های پیوندی لثه که سرعت رشد بیشتری دارند را از بافت استخوانی جدا نگه‌داشته و به استخوان اجازه می‌دهد تا به‌ خوبی در محل مورد نظر رشد کند. وارد کردن بافت استخوانی پیوندی به درون شکاف، از تخریب غشای کلاژنی جلوگیری کرده و این غشا به‌ عنوان یک نگه‌دارنده برای استخوان در حال رشد و چارچوبی برای عمل استخوان‌سازی عمل می‌کند.

نحوه‌ی انجام عمل پیوند استخوان

در عمل پیوند استخوان، یک تکه استخوان از فک یا قسمت دیگری از بدن برداشته شده (برای مثال از لگن) و در استخوان فک در محل مورد نیاز قرار داده می‌شود. گزینه‌ی دیگر، استفاده از استخوان مصنوعی است که می‌توان آن را در این مناطق قرار داد. ممکن است چندین ماه زمان ببرد تا استخوان پیوند زده‌شده بتواند به مقدار کافی بافت استخوانی بسازد تا از یک ایمپلنت دندان حمایت کند.

زمانی که ایمپلنت فلزی در استخوان فک شما قرار داده شد، فرایند اوسئواینتگریشن شروع می‌شود. در طول این فرایند، استخوان فک به داخل سطح ایمپلنت دندانی رشد کرده و با آن ادغام می‌شود. این روند که ممکن است چندین ماه زمان ببرد، می‌تواند به تولید زیرساختی مستحکم برای دندان مصنوعی جدید کمک کند، همانند ریشه‌ای برای دندان‌های طبیعی شما.

طبقه‌بندی عمل پیوند استخوان بسته به منبع مورد استفاده

انواع مختلفی از عمل پیوند استخوان وجود دارند که معمولاً بر اساس منبع استخوان مورداستفاده طبقه‌بندی می‌شوند.

اتوگرافت (پیوند خودی)

در این روش، بافت بدن یک فرد از یک منطقه‌ی بدن به منطقه‌ی دیگری منتقل می‌شود. در اتوگرافت از استخوان خود بیمار استفاده می‌شود. این بافت استخوانی معمولاً از درون دهان تهیه شده و یا از تاج برداشته می‌شود. این بافت بهترین گزینه برای انجام عمل پیوند استخوان است چرا که شامل سلول‌های زنده و فاکتورهای رشد انسانی می‌باشد. این بافت بهترین شانس را برای رشد داشته و از نظر زیست تطبیق‌پذیری نیز بسیار مناسب است.

آلوگرافت (Allograft)

پیوند انجام‌شده بین دو فرد از یک گونه که شباهت ژنتیکی ندارند را آلوگرافت می گویند. بافت آلوگرافت را می‌توان از جسد یا اهداکننده‌های زنده به دست آورد. این بافت، ترکیب‌بندی و ساختمان استخوان طبیعی را دارد. این بافت تمام ویژگی‌های بافت استخوانی را دارد به‌ جز ویژگی استخوان‌سازی که به دلیل عدم وجود سلول‌های زنده است.

زنوگرافت (Xenograft)

بافت مورد استفاده در این نوع پیوند از موجودات دیگر و عموما از خانواده‌ی گاوها تأمین می‌شود. این نوع پیوند از نظر ماندگاری حجمی ثبات بالایی دارد. هیدروکسی آپاتیت طبیعی متخلخل را می‌توان از استخوان حیوانات به دست آورد.

آلو پلاست  (Alloplast)

در این روش، نوعی بافت ساختگی، غیرطبیعی و بی‌جان در بدن فرد پیوند زده می‌شود. بافت مورد استفاده در آلوپلاست در آزمایشگاه ساخته می‌شود تا خطر انتقال بیماری وجود نداشته باشد. از جمله رایج‌ترین مواد برای آلوپلاست می‌توان به سرامیک با پایه‌ی کلسیم فسفات مانند هیدروکسی آپاتیت و تری‌کلسیم فسفات اشاره کرد. کلسیم فسفات‌ها زیست فعال بوده و قابل جذب می‌باشند. این مواد از تجمع و تکثیر سلول‌های استخوانی حمایت کرده و شکل طبیعی آن‌ها را حفظ می‌کنند. این مواد ابتدا به ساختار استخوانی مجاور متصل شده و سپس به‌ صورت تدریجی از بین می‌روند. هیدروکسی آپاتیت به طور ناقص جذب بدن می‌شود ولی تری‌کلسیم فسفات به طور کامل جذب خواهد شد.

پس از عمل

پس از هر مرحله‌ی عمل جراحی، ممکن است تا زمانی که محل انجام جراحی بهبود یابد، لازم باشد تا بیمار از غذاهای نرم استفاده کند. معمولاً جراح شما از بخیه‌های جذبی استفاده می‌کند که به طور خود به خودی جذب بدن می‌شوند. در صورتی ‌که بخیه‌های شما از نوع جذبی نباشند، پزشک آن‌ها را در زمان مناسب از بدن شما خارج خواهد کرد.

عوارض جانبی

عمل ایمپلنت دندان چه در یک مرحله و چه در چند مرحله انجام شود، ممکن است عوارض جانبی و ناراحتی‌های زیر را به همراه داشته باشد:

• تورم لثه‌ها و صورت
• کبودی پوست و لثه‌ها
• درد در محل انجام ایمپلنت
• خونریزی خفیف

در صورتی ‌که تورم، درد و دیگر ناراحتی‌های ایجادشده در اثر این عمل در روزهای پس از جراحی بدتر شدند، با جراح خود تماس بگیرید. ممکن است لازم باشد تا از داروهای مسکن درد و یا آنتی‌بیوتیک استفاده کنید.