بسیاری مواقع پس از مسواک زدن دندانها ممکن است باقیمانده مواد خارج شده از دهان اندکی به رنگ صورتی باشد. علاوه بر این همواره ممکن است در هنگام نخ دندان کشیدن مقداری خونریزی در سطح لثه مشاهده شود. هر چند مقدار ناچیز خون احتمالاً یک مشکل جدی نیست، در صورتی که خونریزی لثه ها به صورت مداوم ادامه پیدا کند، نباید به هیچ وجه این شرایط مورد بیتوجهی قرار گیرد. خونریزی لثهها ممکن است به دلایل مختلف همچون ابتلا به بیماریهای لثه یا در نتیجه عوارض جانبی بارداری ایجاد شود. علاوه بر این، عوارض تغییر در مراقبتهای روزمره از بهداشت دهان و دندان نیز میتواند در اولین مراحل با خونریزی لثه برای فرد همراه باشد.
خونریزی لثه چیست؟
خونریزی لثه میتواند نشانهای از ابتلا به بیماریهای لثه یا احتمال ابتلا به این بیماریها باشد. از طرف دیگر خونریزی مداوم لثهها میتواند به خاطر ایجاد پلاک بر روی دندانها باشد. این شرایط همچنین میتواند نشانهای از ایجاد مشکلات جدی برای فرد باشد.
دلایل خونریزی لثه
مهمترین دلیل خونریزی لثهها به خاطر ایجاد جرم و پلاک بر روی دندانها و در ناحیه خط لثه است. این شرایط میتواند باعث ایجاد مشکلات خاص تحت عنوان ژنژیویت یا التهاب لثهها شود. در صورتی که پلاک به موقع از روی دندانها پاک نشود، همواره امکان سفت شدن آن و تبدیل آن به جرم وجود دارد. در ادامه این شرایط میتواند باعث افزایش خونریزی لثهها و پیشرفت بیشتر بیماریهای لثه و استخوان فک شود که در اصطلاح به آن پریودنتیت گفته میشود. سایر دلایل خونریزی لثهها شامل موارد زیر هستند:
- سایر مشکلات مربوط به خونریزی در بدن
- مسواک زدن بسیار شدید
- تغییرات هورمونی به خاطر بارداری
- قرارگیری نامناسب دندانهای مصنوعی یا سایر ابزارهای دندان در دهان
- نخ دندان کشیدن نامناسب
- عفونت در یک دندان یا در سطح لثهها
- لوسمی که یک نوع سرطان خون است.
- بیماری آسکاربوت که با فقر ویتامین C ارتباط دارد.
- مصرف داروهای رقیق کننده خون
- فقر ویتامین K
عوامل خطر
عوامل خطر تاثیرگذار بر خونریزی لثه شامل موارد زیر هستند:
- سن: احتمال وقوع بیماری لثه با بالا رفتن سن افزایش پیدا میکند. در حقیقت 50% افراد در سنین بالای 30 سال یا بیشتر و 70% افراد بالاتر از 65 سال به بیماریهای لثه مبتلا میشوند.
- استرس: استرس با بسیاری از عوارض جدی برای بدن همچون بیماری پریودنتال همراه است. نتایج تحقیقات انجام شده در این حوزه نشان میدهد ابتلا به استرس باعث میشود بدن در هنگام مبارزه با عفونتها همچون عفونت ناشی از بیماریهای لثه با مشکل مواجه شود.
- مصرف دارو: مصرف برخی داروهای خاص میتواند خطر ابتلا به بیماریهای لثه را افزایش دهد. برای مثال در این زمینه میتوان از داروهای ضدافسردگی، برخی از داروهای قلبی و داروهای ضدبارداری خوراکی نام برد. به این ترتیب برای اطمینان از تاثیرگذاری احتمالی ناشی از مصرف این داروها بر مشکلات لثه لازم است با دندانپزشک درباره مصرف آنها مشورت شود.
- شرایط ژنتیک: برخی افراد به صورت ژنتیک بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به بیماریهای لثه هستند. در صورتی که تصور میکنید این شرایط برای شما وجود دارد، دندانپزشک میتواند از یک آزمایش ژنتیک ساده برای تعیین خطر وجود آن برای شما استفاده کند.
- سایر عوامل خطر:
- عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان
- تغذیه نامناسب
- دندان قروچه یا سایش دندانها به یکدیگر
- مصرف تنباکو
روشهای درمان برای خونریزی لثه
روشهای مناسب برای درمان خونریزی لثه به شرح زیر هستند:
مراقبت مناسب از بهداشت دهان و دندان
بهترین روش برای کاهش تجمع پلاک بر روی دندانها و کاهش خطر خونریزی لثهها و درمان خونریزی لثه رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان است. به خاطر داشته باشید لازم است به این منظور دو بار در روز از یک خمیردندان حاوی فلوراید برای مسواک زدن استفاده شود. همچنین بهتر است حداقل یک بار در روز نخ دندان کشیده شود، زیرا نخ دندان کشیدن منظم میتواند گاهی اوقات باعث توقف خونریزی گردد. علاوه بر این بهتر است بهطور منظم با دندانپزشک برای معاینه دندانها ملاقات شود (نه فقط در هنگامی که مشکل یا نگرانی خاص در ارتباط با وضعیت دندانها وجود داشته باشد) تا به این ترتیب امکان حفظ شرایط دهان و دندانها در بهترین حالت ممکن وجود داشته باشد.
استفاده از وسایل مناسب برای رعایت بهداشت دهان و دندان
در صورتی که شما به صورت منظم از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن استفاده کرده و در فواصل زمانی مناسب با دندانپزشک خود برای بررسی وضعیت دهان و دندان ملاقات میکنید، احتمالاً وسایل مورد استفاده شما برای رعایت بهداشت دهان و دندان دلیل ایجاد مشکل خونریزی لثه است. هر چند ممکن است به نظر برسد مسواکهای دارای موهای سفت یا متوسط دندانها و لثهها را عمیقتر یا کاملتر تمیز کند، موهای زبرتر معمولاً فقط باعث ایجاد التهاب در دهان شده و در عمل میتوانند خونریزی لثه را برای شما به همراه داشته باشد. به همین خاطر لازم است از یک مسواک دارای موهای نرم برای تمیز کردن کامل دندانها و لثهها بدون ایجاد احتمال عفونت و آسیب در آنها استفاده شود.
برخی مواقع، خونریزی لثهها به خاطر ابزارهای مورد استفاده برای تمیز کردن دندانها نیست، بلکه با نحوه استفاده از آنها ارتباط دارد. در صورتی که عادت نخ دندان کشیدن را ترک کردهاید، لازم است این کار را دوباره شروع کنید. به این ترتیب احتمالاً با مقداری خونریزی در خط لثه مواجه میشوید، اما باید همواره به خاطر داشته باشید این کار را به آرامی انجام داده و از فشار دادن نخ دندان در جهت مقابل دندانها و لثهها با شدت زیاد خودداری نمایید.
انتخاب یک رژیم غذایی سالم
مواد غذایی مصرفی و زمان مصرف آنها میتواند نقش موثر در جلوگیری از خونریزی لثهها داشته باشد. به این ترتیب مصرف مواد غذایی حاوی سطح بالای شکر یا کربوهیدراتهای ساده در عمل میتوانند خطر ایجاد مشکل برای دندانها و لثهها را افزایش دهند. در حقیقت مواد قندی یک محیط مناسب برای تشکیل پلاک بر روی دندان ایجاد میکنند. به این ترتیب لازم است از مواد غذایی دارای سطح پایین قند و سطح بالای مواد مغذی همچون سبزیجات در رژیم غذایی استفاده شود. توجه داشته باشید به این منظور نیازی به قطع مصرف مواد غذایی شیرین نیست، بلکه فقط لازم است سطح مصرف این مواد غذایی محدود شده و پس از هر بار مصرف آنها از مسواک برای تمیز کردن دندانها استفاده شود.
بررسی داروهای مصرفی
مصرف برخی داروهای خاص میتوانند احتمال خونریزی لثهها را افزایش دهد. در حقیقت مصرف برخی از داروهای مسکن قابل تهیه از داروخانهها بدون نسخه پزشک همچون آسپیرین و داروهای رقیق کننده خون میتواند باعث افزایش احتمال خونریزی شود. علاوه بر این گاهی اوقات مصرف برخی داروهای تجویز شده توسط پزشک میتواند خونریزی لثهها را به همراه داشته باشد. به هر حال در صورت مواجه شدن با این مشکل، ممکن است پزشک از دوز متفاوت دارو یا داروهای جایگزین برای رفع مشکل شما استفاده کند. به همین خاطر همواره توصیه میشود در صورتی که فکر میکنید مصرف دارو باعث خونریزی لثه شده (حتی در صورت پایین بودن احتمال آن)، با دندانپزشک در این رابطه صحبت شود.
ملاقات با دندانپزشک
در صورتی که تغییر در عادتهای مربوط به رعایت بهداشت دهان و دندان، اصلاح داروهای مصرفی، و انتخاب یک رژیم غذایی سالم نتوانست به توقف مشکل خونریزی لثهها کمک کند، قدم بعدی میتواند ملاقات با دندانپزشک در این رابطه باشد. به این ترتیب دندانپزشک وضعیت دندانها و لثههای کودک را بررسی کرده و از عدم وجود مشکلات جدیتر همچون بیماریهای پیشرفته لثه مطمئن میشود. آزمایشهایی که احتمالاً در این شرایط برای بیمار استفاده میشود به شرح زیر هستند:
- آزمایش خون همچون شمارش کامل سلولی (CBC) یا بررسی فاکتورهای خون
- تهیه عکس رادیولوژی از وضعیت دندانها و استخوان فک
به این ترتیب در صورتی که دندانپزشک تشخیص دهد لازم است برای رفع مشکل از روشهای درمان خاص همچون جرمگیری یا جراحی لثه برای بیمار استفاده شود، احتمالاً بیمار را به یک متخصص بیماریهای لثه معرفی خواهد کرد.
سایر نکات قابل توجه درباره خونریزی لثه
- ملاقات با دندانپزشک حداقل هر 6 ماه یک بار برای پاک کردن پلاکهای دندان. همچنین لازم است در این رابطه توصیههای دندانپزشک بهطور دقیق رعایت شود.
- دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند دهان خود را با آب نمک یا محلول هیدروژن پراکسید و آب شستشو دهید. در این زمان نباید از دهانشویهحاوی الکل که باعث تشدید مشکل میشود، استفاده گردد.
- معاینه وضعیت لثهها توسط دندانپزشک
- مصرف نکردن تنباکو به خاطر اینکه انجام این کار میتواند باعث تشدید خونریزی لثهها شود.
- کنترل خونریزی لثه با اعمال فشار مستقیم بر روی لثهها با استفاده از گاز استریل غوطهور شده در آب یخ
- در صورتی که دندانپزشک تشخیص دهد شما دچار فقر ویتامین هستید، احتمالاً به شما توصیه میکند از مکملهای ویتامین برای رفع مشکل استفاده نمایید.
- از دستگاههای مخصوص دهانی برای ماساژ آرام لثهها استفاده کنید.
دیدگاه خود را درج کنید