اگرچه درد دندان در میان کودکان نسبتاً شایع است، گاهی اوقات می‌تواند نشان دهنده مشکل بزرگتری باشد. دندانپزشک کودکان باید همیشه دردهای طولانی مدت دندان را ارزیابی کند، زیرا این دردها می‌توانند نشانه‌ای از مشکلی باشد که در صورت درمان نشدن، بر شدت آن افزوده خواهد شد. در این مقاله می‌توانید در مورد اقدامات تسکین دهنده درد دندان برای کودکتان بیشتر بخوانید.
علل درد دندان در کودکان
چند عامل شایع دندان درد در کودکان عبارتست از:
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان در اغلب موارد منجر به دندان درد می‌شود و در میان کودکان نیز شیوع نسبتاً زیادی دارد.
چه عواملی باعث پوسیدگی دندان کودکان می‌شود ؟
- پوسیدگی دندان در کودکان هنگامی رخ می‌دهد که باکتری‌های داخل دهان شروع به از بین بردن دندان‌های شیری می‌کنند.
- بهداشت دهان و دندان ضعیف و مسواک نزدن دندان‌های کودک به اندازه کافی می‌تواند از جمله علل پوسیدگی دندان باشد.
- یکی از علل شایع پوسیدگی دندان در کودکان نوپا استفاده طولانی مدت از شیشه شیر است. این نوع خاص از این عارضه را پوسیدگی شیشه شیر می‌گویند. شیر یا آبمیوه موجود در آن بطری می‌تواند روی دندان‌های کودک باقی مانده و بهترین مکان را برای رشد باکتری‌ها فراهم آورد.
- عادات نامناسب غذایی نیز منجر به پوسیدگی دندان خواهد شد. لیسیدن یا خوردن آب نبات برای مدت‌های طولانی یا مصرف زیاد از غذاهای شیرین در پوسیدگی دندان کودکان نقش دارد.
علائم پوسیدگی دندان کودک
تشخیص علائم بالینی پوسیدگی دندان نبستاً ساده است، ولی تنها یک دندانپزشک کودکان می‌تواند به دقت پوسیدگی دندان کودکان را تشخیص داده و درمان کند. علائم شایع پوسیدگی در دندان‌های کودکان عبارتند از:
- درد در دندان در هنگام جویدن یا مسواک زدن
- درد در زیر خط لثه که دور یک دندان را گرفته است.
- حساسیت بیش از حد دندان به گرما و سرما به حرارت زیاد یا نوشیدنی‌های سرد.
- سوراخ‌های قابل دیدن، تغییر رنگ یا نقاط تیره روی دندان‌ها.
- بوی بد دهان برای مدت طولانی که با مسواک زدن یا استفاده از دهانشویه از بین نمی‌رود.
دندان‌های تازه
همزمان با از دست رفتن دندان‌های شیری در کودکان، رشد دندان‌های دائمی جدید می‌تواند باعث درد شود زیرا این دندان‌ها روی عصب فشار وارد می‌کنند. کودکان حدوداً در 6 سالگی شروع به از دست دادن دندان‌های شیری می‌کنند. اولین دندان‌های شیری که لق شده و می‌افتند معمولاً دندان‌های قدامی یا ثنایا هستند. این فرآیند در ادامه با درآمدن اولین دندان‌های دائمی آسیاب پی گرفته می‌شود. آخرین دندان شیری حدوداً در 12 سالگی می‌افتد، که در بیشتر مواقع دندان نیش یا دندان آسیاب دوم است. در مجموع، 32 دندان دائمی رشد خواهد کرد.
مشکلات سینوس
همچون بزرگسالان، کودکانی که دچار مشکلات سینوس هستند نیز دچار حساسیت دندانی می‌شود. عفونت سینوس هنگامی رخ می‌دهد که باکتری‌های بینی وارد سینوس‌ها می‌شوند.
علائم عفونت سینوس
برای کمک به ارزیابی دندان درد ناشی از عفونت سینوس یا دندان درد ناشی از عوامل دیگر، مراقب علائم بالینی باشید که علاوه بر درد در اطراف دندان‌های بالایی، چشم‌ها و استخوان‌های گونه رخ می‌دهد. علائم عفونت سینوس عبارتند از:
- تب
- گرفتگی بینی و ترشحات بینی
- بوی بد دهان
- دردی که در هنگام نشستن بدتراز حالت دراز کش است
- حساسیت، قرمزی یا ورم در استخوان‌های گونه
- سرفه
- دندان درد سینوسی طولانی مدت
- دردی که در زمان سرماخوردگی یا حساسیت آلرژیک بدتر می‌شود
علائم دندان درد سینوسی طولانی مدت یا دندان درد طولانی مدت ناشی از عوامل دیگر را نادیده نگیرید. اگر عفونت سینوسی درمان نشود منجر به عفونت‌های جدی‌تر خواهد شد، پس برای دندان درد سینوسی حتماً به پزشک مراجعه کنید تا پیش از وخامت عارضه درمان گردد.
پر کردن
پر کردن دندان راهی برای بازیابی دندان آسیب دیده از پوسیدگی است تا به عملکرد و شکل طبیعی خود بازگردد. هنگامی که دندانپزشک دندان شما را پر می‌کند، ابتدا مواد داخل دندان پوسیده را تخلیه کرده، ناحیه آسیب دیده را نظافت می‌کند و سپس حفره نظافت شده با استفاده از مواد پر کردن دندان پر می‌شود. پر کردن دندان باعث بسته شدن منافذی خواهد شد که باکتری‌ها می‌توانند به دندان نفوذ کنند، پر کردن دندان به پیشگیری از پوسیدگی بیشتر دندان کمک می‌کند. موادی که برای پر کردن دندان استفاده می‌شوند عبارتند از طلا، پروسلین، کامپوزیت رزین (مواد همرنگ دندان) و آلیاژ (آلیاژ جیوه، نفره، مس، قلع و گاهی اوقات روی). در کودکانی که از آلیاژ نقره برای پر کردن دندانشان استفاده می‌شود، ممکن است نسبت به غذاها و نوشیدنی‌های سرد یا داغ حساس شوند.
ترک و شکستگی دندان
کودکانی که دندان‌های نامرتب یا عادت به ساییدن دندان دارند در معرض ابتلا به شکستگی‌های و ترک‌های مویی روی دندان هستند که منجر به حساسیت دندان در هنگام جویدن یا نوشیدن خواهد شد.
علل ترک و شکستگی دندان
علل محتمل ترک و شکستگی دندان عبارتند از:
- پوسیدگی: پوسیدگی که می‌تواند باعث تضعیف دندان شده و شخص را مستعد شکستگی دندان نماید.
- بایت نامناسب: جویدن مواد بسیار سخت، همچون قالب یخ، شکلات‌های سفت یا استخوان.
- ضربه شدید:ضربه شدید به صورت یا دهان، همچون خوردن توپ به صورت در حین بازی یا ورزش.
- بهداشت ضعیف:بهداشت ضعیف دهان و دندان می‌تواند باعث آسیب پذیر شدن دندان نسبت به ترک و شکستگی شود، مخصوصاً اگر مینای دندان شما پیش از این آسیب دیده یا نازک شده باشد.
- دندان قروچه:به ساییدن شدید دندان‌ها به هم، دندان قروچه گفته می‌شود که می‌تواند باعث شکستن یا ترک برداشتن دندان شود.
علائم ترک دندان
دندان ترک خورده احتمالاً تنها بر مینای دندان تأثیر می‌گذارد یا ممکن است بر تمام دندان تا ریشه آن تأثیر بگذارد. امکان دارد تنها در زمان جویدن درد دندان ترک خورده را متوجه شوید، یا هنگامی که حرارت داخل دهان در هنگام خوردن غذای سرد یا گرم تغییر می‌کند.
علائم شکستگی دندان
اگر دندانتان شکسته باشد، ممکن است هیچ دردی حس نکنید مگر آن که شکستگی به قدری بزرگ باشد که اعصاب لایه داخلی دندان بدون محافظ بمانند. اگر دندان شکسته، اعصاب داخل دندان را بی‌حفاظ بگذارد، در هنگام جویدن متوجه حساسیت فزاینده و درد دندان خواهید شد؛ یا وقتی آن دندان در معرض حرارت بالا یا پایین غذا یا نوشیدنی‌ها قرار می‌گیرد درد آن را احساس خواهید کرد. به شکستگی برجستگي اصلي و گرد سطح جونده یکی از دندان‌های پشتی، شکستگی کاسپ می‌گویند.
مسواک زدن نادرست
کودکان غالباً با شدت زیاد مسواک می‌زنند، این کار باعث ساییده شدن مینای دندان و لثه‌ها شده و روی سطح لثه کبودی و پارگی ایجاد می‌کند و همچنین منجر به حساسیت دندانی خواهد شد.
رژیم غذایی
گاهی اوقات دندان درد کودکتان می‌تواند ناشی از غذایی باشد به تازگی خورده است. آیا در چند روز اخیر غذای سفت، اسیدی یا بیش از حد شیرین خورده است؟ غذای بیش از حد داغ یا سرد نیز می‌تواند باعث درد دندان شود.
دندان درد کودک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
در اغلب اوقات دندانپزشک با گرفتن تاریخچه کامل و معاینه کودک می‌تواند دندان درد را تشخیص دهد. احتمالاً برای ارزیابی و مراقبت‌های بیشتر کودک را به یک دندانپزشک کودکان ارجاع خواهد داد. در دندانپزشکی، احتمالاً از دندان کودک عکس رادیولوژی گرفته می‌شود. عکس رادیولوژی تصویری از بافت‌های داخلی، استخوان‌ها و دندان‌ها به دست می‌دهد. دندانپزشک وجود هرگونه پوسیدگی روی دندان‌های کودک را نیز بررسی خواهد کرد. علائم دندان درد فرقی با سایر مشکلات پزشکی یا دهان و دندان ندارند. حتماً کودک خود را برای تشخیص علت درد دندان به دندانپزشکی ببرید.
برای دندان درد کودک چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
این 6 اقدام ساده را انجام دهید تا مشکل را تشخیص داده، درد کودک را تسکین دهید و بتوانید درمان مورد نیاز را برای کودک فراهم کنید.
سوال بپرسید
اولین کاری که باید انجام دهید پیدا کردن علت درد دندان کودک است. اگر سن کودکتان به قدر کافی زیاد است، از او بخواهید تا محل درد را به شما نشان داده و آن را برایتان توصیف کند. اگر سن او کم است، به دنبال ورم، یا قرمزی لثه‌ها و گونه، تغییر رنگ دندان یا شکستگی دندان بگردید. اگر متوجه لقی، تغییر رنگ یا شکستگی یکی از دندان‌های او شدید، به احتمال زیاد دلیل درد را یافته‌اید.
به کودکتان کمک کنید تا دندان‌هایش را با نخ دندان تمیز کند
اقدام بعدی کمک کردن به کودک برای نظافت دندان‌هایش از باقیمانده غذایی است ممکن است بین دندان‌های او گیر کرده باشد. به یاد داشته باشید که به آرامی و با دقت نخ دندان بکشید، زیرا احتمالاً لثه‌های کودکتان حساس شده باشد.
با آب نمک ولرم دهان کودک را آب بکشید
تقریباً یک قاشق چای خوری نمک را در یک فنجان آب ولرم حل کنید. از کودک بخواهید برای 30 ثانیه این محلول را در دهان خود بچرخاند و بیرون بریزد. این محلول با کشتن باکتری‌های داخل و اطراف ناحیه آسیب دیده، باعث تسریع بهبودی می‌شود.
از کمپرس سرد استفاده کنید
کمپرس سرد را روی گونه کودک نزدیک به ناحیه دردناک یا متورم بگذارید. اگر از کمپرس‌های سرد تجاری در منزل ندارید، می‌توانید یک تکه یخ را داخل حوله یا پارچه بپیچید و از آن استفاده کنید. 15 دقیقه از کمپرس سرد استفاده کنید و 15 دقیقه استراحت دهید.
از داروی مسکن یا روغن میخک استفاده کنید
اگر درد تسکین پیدا نکرد، می‌توانید از داروهای ضد التهاب همچون استامینوفن و ایبوپروفن به کودک بدهید. به یاد داشته باشید که از بی خطر بودن دارو برای کودک اطمینان حاصل کنید. تحت هیچ شرایطی نباید آسپرین یا هر نوع داروی مسکن دیگری را روی لثه‌های کودک بمالید – این داروها بسیار اسیدی هستند و می‌توانند باعث سوزش لثه شوند. اگر می‌خواهید از داروهای موضعی استفاده کنید، یکی از داروهای گیاهی بسیار موثر روغن میخک است – یک روغن ضروری ضد قارچ و ضد میکروب. به آرامی روغن میخک را با استفاده از یک تکه پنبه بر روی ناحیه درگیر بمالید تا بطور موقتی درد را تسکین دهد.
با دندانپزشک کودک خود تماس بگیرید
نخ دندان کشیدن، آبکشی، یخ گذاشتن و مصرف دارو احتمالاً راه حلی دائمی مشکل نخواهند بود. اگر دندان درد کودکتان ناشی از پوسیدگی دندان باشد، باید برای پر کردن، عصب کشی دندان یا کشیدن دندان به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر کودکتان درد بسیار شدید، خستگی یا تب دارد، باید فوراً با متخصص اطفال تماس بگیرید. کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض عفونت‌های دندانی قرار دارند. اگر دندان درد کودک برطرف نشد – مخصوصاً اگر دندان درد بیش از 24 ساعت طول کشید – بهتر است با دندانپزشک تماس بگیرید تا یک جلسه مراجعه در اولین فرصت ممکن به شما بدهد. حتی اگر درد دندان کودک از بین رفت، هنوز احتمال بروز آبسه‌های دردناک ناشی از پوسیدگی وجود دارد.
چگونه می‌توان به پیشگیری از دندان درد در کودک کمک کرد؟
رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان می‌تواند از پوسیدگی جلوگیری کند، شایع‌ترین عامل دندان درد پوسیدگی است. به یاد داشته باشید کودکتان:
- دو بار در روز دندان‌هایش را مسواک بزند
- بصورت روزانه نخ دندان بکشد
- به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کند. دندانپزشک می‌تواند پوسیدگی را پیدا کرده و پیش از آنکه باعث آسیب دیدن مغز دندان شود آن را درمان نماید. همچنین دندانپزشک می‌تواند داروهایی تجویز کند تا از بروز پوسیدگی جلوگیری کند.
- مصرف غذاهای سالم و محدود کردن غذاهای غنی از شکر و نشاسته نیز کمک بسزایی می‌کند.
دیدگاه خود را درج کنید