در طول درمان ارتودنسی به کمک بریس در جای خود نگه داشته میشوند اما پس از آنکه بریس برداشته میشود رشتههای ارتجاعی بافت لثه که کشیده شده اند سعی میکنند دندانها را به جای اول خود و قبل از شروع فرایند درمان برگرداند که باعث برگشت پذیری ارتودنسی می شود. دلیل این کار این است که مال اکلوژن یک اکلوژن پایدار است. مدت بسیار زیادی طول میکشد تا رباطهای لثه از برگرداندن دندان به جای اول خود پرهیز کنند. پس از برداشتن بریس میزان بازگشت دندانها به جای اول خود افزایش پیدا خواهد کرد به همین دلیل استفاده از نگه دارنده ضروری خواهد بود تا از حرکت کردن دندانها جلوگیری شود و دندانها به خوبی در جای جدید خود باقی بماند.
علل برگشت دندانها در درمان ارتودنسی چیست؟
درمان ارتودنسی روشی است که مستلزم صرف هزینه و زمان بسیار زیادی است به همین دلیل باید نتایج به دست آمده حفظ شوند در غیر این صورت یک مشکل بزرگ را برای دندان پزشک به وجود خواهند آورد و باعث نارضایتی بیمار خواهد شد. برخی از علل بازگشت دندانها در درمان ارتودنسی به شرح زیر میباشد:
تکمیل نکردن درمان ارتودنسی
اولین و مهمترین دلیل بازگشت دندانها به جای اول این است که فرایند درمان ارتودنسی کامل نشده است. علت بروز این پدیده این است که در ابتدای شروع درمان بیمار شور و اشتیاق بسیار زیادی را از خود نشان میدهد اما با گذر زمان از میزان اشتیاق او کاسته میشود و در نهایت به جایی میرسد که تصمیمم میگیرد به دلایل متعددی از قبیل مراسم ازدواج یکی از فامیلل، تغییر در موقعیت شغلی و مسائلی از این قبیل از دندان پزشک بخواهد به جدا کردن بریس از دندانهای او بپردازد. در صورتی که برنامه درمان به خوبی تکمیل نشود شکست درمان حتمی خواهد بود.
عدم اصلاح مشکل مال اکلوژن
در این بخش بررسی بیماران میپردازیم که دچار ناهنجاری فک هستند در صورتی که عامل بروز مال اکلوژن اصلاح و برطرف نشود ریسک بازگشت دندانها به جای اول خود افزایش خواهد یافت به این ترتیب دندان پزشک قبل از شروع فرایند درمان این موارد باید به بررسی مشکلات بایت بپردازد تا وضعیت بهتری پیدا کند. در مواردی که باعث عمیق است دندان پزشک باید به این نتیجه برسد که آیا بیمار عاداتی از قبیل مکیدن انگشت شست یا فشار دادن زبان به دندانها را دارد یا خیر. در صورتی که بیمار چنین عادتی داشته باشد باید آن را برطرف نمود سپس فرایند درمان را شروع کرد.
عدم مراجعه به دندان پزشک برای معاینات بعدی
این نکته در همه بیمارانی که از بریس استفاده میکنند اهمیتت بسیار زیادی دارد. در صورتی که بیمار مشکل بایت داشته باشد و دندانهای او بیش از حد جلو آمده باشد استفاده از گیره با قدرت بسیار زیاد کاملا ضروری است تا دندانهایش در جای مناسبی قرار بگیرد.
انجام ندادن آخرین مرحله اکلوژن پس از بهبود حالت دندانها
گاهی اوقات درمان کامل اکلوژن برای حذف فاصلههای کوچک بین دندانهای ردیف بالا و پایین و ایجاد ظاهری مناسب کاملاً ضروری است. این امر به کمک کش قرمز بین دندانهای ردیف بالا و پایین انجام میشود تا فاصله بین آنها به طور کامل بسته شود.
در این حالت از یک سیم که انعطاف پذیری بالایی دارد استفاده میشود و خود بیمار نیز میتواند از آن استفاده کند. طول عمر این سیم انعطاف پذیر یک یا دو روز است. معمولاً حدود ۵ و ۶ هفته طول میکشد تا فاصله دندانهای بالا و پایین با استفاده از کش قرمز بسته شود و حالت مناسبی پیدا کند.
ارتباط مرکزی و اکلوژن باید با هم منطبق باشند یا آنکه انحراف ارتباط مرکزی با اکلوژن مرکزی بیشتر از یک و نیم تا دو میلی متر نباشد تا از حرکت دندانها به جای اول خود پیشگیری شود. وجود عاداتی از قبیل دندان قروچه، ساییدن دندانها روی هم، جویدن ناخن و گاز گرفتن لب از عوامل مهمی هستند که باعث برگشتن دندانها به جای خود میشوند.
به این ترتیب باید دندان پزشک سعی کند در هنگام بسته شدن فک پایدارترین حالت ممکن را برای تماس دندانهای بالا و پایین ایجاد کند تا در هنگام حرکات دندان و فک تناسب و هماهنگی خوبی بین آنها برقرار شود.
پیروی نکردن از دستورات دندان پزشک
در صورتی که بیمار در فواصل زمانی تعیین شده به مطب دندان پزشک مراجعه نکند و در باره درمان خود جدی نباشد درمان مناسبی را دریافت نخواهد کرد به علاوه دندانها مجددا دستخوش حرکات ناخواسته میشوند که این مسئله باعث تغییر طرح درمان اصلی خواهد شد. این مسئله اهمیتت بسیار زیادی دارد و نباید از آن غافل شد. مراجعات منظم به دندان پزشک برای بررسی وضعیت دندانها و مشاهده هرگونه مشکل ایجاد شده و تغییر در طرح درمان اهمیتت بسیار زیادی دارد.
عدم استراحت کافی دندانها
در اکثر موارد بیماران آنقدر برای تکمیلل درمان ارتودنسی عجله دارند که دندان پزشک را برای تکمیلل هر چه زودتر برنامه درمان تحت فشار قرار میدهند. بر خلاف این مسئله باید در طول درمان ارتودنسی به اندازه کافی به دندانها استراحت داده شود تا درجه مناسبی قرار بگیرند و استخوان فک با شرایط جدید سازگاری پیدا کند و رشتههای جدید شکل بگیرند.
به این ترتیب هنگامی که بریس قبل از زمان تعیین شده برداشته شود ریسک بازگشت دندان را به حالت قبل از درمان افزایش پیدا خواهد کرد.
چگونه میتوان از عوارض ارتودنسی پیشگیری کرد؟
نگه داشتن دندانها در جای جدید یک مرحله مهم است که در این مرحله از وسایل ارتودنسی خاصی که ریتینر نام دارد استفاده میشود. انواع مختلفی از نگه دارنده وجود دارد که همه آنها بر اساس شرایط دهان و دندان بیمار طراحی و ساخته میشوند. دندانها به صورت محکم در استخوان فک قرار نمیگیرند در عوض آنها توسط یک مجموعه از رشتههایی که رباطهای لثه نام دارند در جای جدید خود ثابت میشوند.
پس از آنکه بریس از دندان جدا میشود حدود چند ماه طول میکشد تا رباطهای لثه به موقعیت جدید خود عادت کنند. در صورتی که بیمار قصد داشته باشد از یک لبخند زیبا و دندانهای صاف و مرتب بهره مند شود و زمان و پولش را بیهوده تلف نکرده باشد باید از دستورات پزشک پیروی کند و از نگه دارنده استفاده نماید.
سه نوع ریتینر وجود دارد:
پس از برداشتن براکت برای پیشگیری از عود ارتودنسی از نگه دارنده استفاده میشود که برخی از انواع آن به شرح زیر میباشد:
نگه دارنده هاولی:
نگه دارنده هاولی یکی از رایجترین انواع نگه دارنده است. این نگه دارنده متحرک ترکیبی از سیم فلزی و آکریلیک محکم است و با هدف نگه داشتن دندانها در جای خود طراحی شده است. این نوع نگه دارنده بر اساس قالب دندان شما طراحی شده است و به خوبی با سقف دهان شما مطابقت دارد و دندانهای شما را در جای جدیدشان نگه میدارد. دندان پزشک میتواند این نوع نگه دارنده را بر اساس سلیقه بیمار در رنگ و الگوهای مختلفی بسازد.
نگه دارنده ثابت:
نگه دارنده ثابت به طور مستقیم به قسمت داخلی سطح دندانهای نیش پایین متصل میشود و یکی از بهترین روشهای موجود برای پیشگیری از جابجا شدن دندانها است زیرا به صورت دائمی به دندانها متصل میشود. این نوع نگه دارنده را نیز باید مانند نگه دارنده متحرک تمیز کرد و در هنگام مسواک زدن با دقت قسمت داخلی دندانهای ردیف پایین و سیم را تمیز نمود.
نگه دارنده اسیکس:
نگه دارنده اسیکس یک نوع نگه دارنده شفاف و متحرک است و به خوبی روی انحنای دندانها را میپوشاند. در این و نگه دارنده هیچ نوع سیم فلزی وجود ندارد و در واقع برای دیگران قابل مشاهده نیست. نگه دارنده اسیکس بادوام و ارزان است و استفاده از آن راحت است.
عادت کردن به نگه دارنده
اکثر افراد پس از یک بازه زمانی کوتاه به خوبی به نگه دارنده عادت میکنند. برخی از افراد ادعا میکنند که در مقایسه با قبل دهان آنها بزاق بیشتری تولید میکند که این امر یک عکس العمل طبیعی به وجود جسم خارجی در دهان است. حتی ممکن است در اوایل صحبت کردن برای شما دشوار باشد اما این مشکل به زودی برطرف میشود.
شما باید در هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن دندانهای خود حتما نگه دارنده را از دهان خارج کنید که این مسئله نسبت به استفاده از بریس یک مزیت محسوب میشود.
به احتمال زیاد دندان پزشک در روزهای اول به شما میگوید که هر روز و به صورت تمام وقت از نگه دارنده خود استفاده کنید و معمولاً دوران استفاده از آن حدود چند ماه تا یک سال طول میکشد. در پایان ممکن است دندان پزشک به شما بگوید که فقط در طول ساعات شب از نگه دارنده استفاده کنید. در نهایت فقط چند شب در طول هفته استفاده از آن ضروری خواهد بود.
مراقبت کردن از نگه دارنده
همه نگه دارندهها باید تمیز شوند تا از تجمع باکتری روی آنها جلوگیری شود شما میتوانید نگه دارندهها را به آرامی و با کمک یک مسواک تمیز کنید اما ممکن است مسواک روی نگه دارنده شفاف خط بیندازد. میتوان برای تمیز کردن تعداد زیادی از نگه دارندههای متحرک از پودر یا قرص مخصوص تمیز کردن دندان مصنوعی استفاده کرد.
برای تمیز کردن نگه دارنده ثابت باید از مسواک نخ دندان استفاده کرد. نخ دندان و مسواک بین دندانی از ابزارهای سودمند برای تمیز کردن دندان محسوب میشوند. همیشه به خاطر داشته باشید که باید به تمیز کردن نگه دارنده خود بپردازید و مراقب باشید که خم نشود و نشکند.
از قرار دادن نگه دارنده در معرض گرما یا شستشوی آن با آب بسیار داغ یا قرار دادن آن روی هیتر خودداری کنید زیرا ممکن است نگه دارنده بشکند و غیر قابل استفاده باشد. استفاده صحیح و مراقبت از نگه دارنده میتواند به شما برای داشتن یک لبخند زیبا و سالم کمک کند.
دیدگاه خود را درج کنید