از بین رفتن مینای دندان و راه های پیشگیری و ترمیم آن
لایه بیرونی دندان مینای دندان نام دارد که در برابر آسیبهای فیزیکی و شیمیایی از آن محافظت میکند. مینای دندان بسیار سخت است، در واقع، سختترین بافت بدن انسان و حتی سختتر از استخوانهاست. مینا اولین لایه دفاعی دندان در برابر مواد شیمیایی گوناگون موجود در مواد غذایی و مایعات مضر بدن است.
به همین دلیل، مینا مستعد ساییدگی و فرسایش است. از جمله علائم از بین رفتن مینای دندان ، ایجاد زنگ (لکه) و حساسیت دندانهاست. مینای دندان نمیتواند دوباره رشد کند. اما با درمان و مراقبت از دندانها میتوان از پیشرفت فرسایش آن جلوگیری کرد.
عواملی که باعث از بین رفتن مینای دندان میشود
یکی از عوامل اصلی که منجر به فرسایش مینا میشود اسیدی است که توسط باکتریهای موجود در دهان تولید میشود. مواجهه مکرر با این اسید مینای دندان را از بین برده و باعث میشود سطح دندان مستقیما در معرض اسید موجود در دهان قرار گیرد. این مواجهه در نهایت منجر به فرسایش دندان که شایعترین بیماری مزمن در کودکان 5 تا 17 ساله است میشود. علاوه بر اسید، علل زیر نیز باعث آسیبهای جبران ناپذیر دندان میشوند.
• مصرف بیش از حد نوشابه و آب میوه: اسیدهای موجود در آب میوه، در صورتی که زیاد مصرف شوند، برای دندان مضر هستند. علاوه بر آب میوه، مصرف زیاد نوشابه و یا نوشیدنیهای گازدار و نوشابههایی که اسید فسفریک و اسید سیتریک بالایی دارند نیز میتواند موجب فرسایش مینای دندان شود.
• خشکی دهان: زروستومی یا سندرم خشکی دهان منجر به کاهش جریان بزاق در دهان و افزایش مقدار اسید موجود در دهان شده و نهایتا باعث فرسایش ساختار دندان میشود.
• عادتهای دهانی ناسالم: کارهایی مثل جویدن انتهای قلم یا مرتبا مسواک نزدن و استفاده نکردن از نخ دندان، به تدریج باعث پوسیدگی دندان میشود.
• مشکلات گوارشی: رفلاکس اسید از معده به داخل دهان میتواند باعث فرسایش مینای دندان شود. مشکلات دستگاه گوارش مانند استفراغهای مکرر و رفلاکس معده میزان زیادی اسید را وارد دهان میکند و باعث از بین رفتن مینای دندان و در نتیجه فرسایش دندان میشود.
• ژنتیک: در برخی موارد، عوامل وراثتی و ژنتیکی باعث فرسایش دندانهای یک فرد میشود.
• داروها: بعضی از داروها (مانند آسپرین و آنتی هیستامینها) اسیدها یا مواد مشابهی را در دهان ایجاد میکنند که باعث فرسایش مینای دندان میشوند.
علائم از بین رفتن مینای دندان
بسته به این که فرسایش مینا در چه مرحلهای باشد، علائم آن متفاوت است. بعضی از این علائم عبارتند از:
• حساسیت : در مراحل اولیه فرسایش مینای دندان استفاده از برخی غذاها (شیرینی) و یا غذاهای سرد یا گرم ممکن است موجب درد دندان شود.
• تغییر رنگ دندان: هنگامی که مینای دندان فرسایش یابد و عاج بیحفاظ شود، ممکن است رنگ دندانها زرد شود.
• ترک خوردن ، شکستن یا لبپر شدن: لبهها و سطح دندان خشنتر، نامنظمتر و ناهموارتر به نظر میرسند.
• حساسیت شدید و دردناک: در مراحل پیشرفته فرسایش مینا، دندان به شدت نسبت به تغییر درجه حرارت و شیرینی حساس میشود. در چنین مواردی بیمار ممکن است چنان دردی را حس کند که نفسش را بند بیاورد.
• سوراخ شدن: روی سطح دندانها حفرههایی ظاهر میشود.
وقتی مینای دندان دچار فرسایش شود، احتمال بروز پوسیدگی و سوراخ شدن دندانها بیشتر میشود.
هنگامی که پوسیدگی به قسمت سخت مینای دندان برسد، راهی به بخش اصلی دندان ایجاد میشود. این حفرههای کوچک ممکن است در ابتدا مشکلی ایجاد نکنند، اما وقتی بزرگتر شوند و در داخل دندان رخنه کنند، میتوانند فیبرهای عصبی کوچک را درگیر کرده و موجب آبسه بسیار دردناك یا عفونت شوند.
جلوگیری از از بین رفتن مینای دندان
پیشگیری از فرسایش مینای دندان بخش مهمی از مراقبتهای بهداشتی دهان و دندان است. مینای دندان بازسازی نمیشود، بنابراین حفاظت از آن بسیار مهم است. برای جلوگیری از از بین رفتن مینای دندان، بایستی شخصا از دندانهای خود مراقبت کرده و به طور منظم معاینات دورهای دندانپزشکی نیز داشته باشید. با انجام این روشهای مراقبتی پیشگیرانه، مینای دندان قوی و سالم باقی میماند.
دو بار در روز دندانهای خود را مسواک بزنید
مسواک زدن منظم برای سالم نگه داشتن دندانها اهمیت زیادی دارد. مسواک زدن دندانها باعث میشود مواد مختلفی که برای دندانها مضرند از دهان پاک شوند، از جمله غذاهای شیرین و اسیدی که میتوانند موجب فرسایش مینای دندان شوند. حداقل تا 30 دقیقه بعد از غذا صبر کنید و سپس دندانهای خود را مسواک کنید. خوردن غذاهای اسیدی میتواند باعث تضعیف مینای دندان شود و در نتیجه هنگام مسواک زدن ممکن است به مینای دندان آسیب برسد.
هر روز نخ دندان بکشید
استفاده روزانه از نخ دندان راه موثری برای خارج کردن مواد غذایی و دیگر مواد از بین دندانها است. خارج کردن خردههای غذاهای اسیدی و شیرینی که لابهلای دندانها گیر کردهاند باعث کاهش احتمال فرسایش مینای دندان میشود. به کمک نخ دندان لابهلای تمام دندانها، چه در فک بالا و چه در فک پایین را تمیز کنید. پس از آن، حتما دهان خود را با آب بشویید. با این کار تمام خردههای غذایی که به کمک نخ دندان از لای دندانها خارج کردهاید شسته شده و از دهان خارج میشوند.
با ملایمت مسواک بزنید
اگر چه مسواک زدن به جلوگیری از فرسایش مینای دندان کمک میکند، اما اگر آن را خیلی محکم روی دندانها بکشید، ممکن است تاثیر بدی روی مینای دندان داشته باشد. خیلی محکم مسواک زدن باعث فرسایش مینای دندان میشود، به خصوص اگر مینای دندان از قبل به دلایل دیگری ضعیف شده باشد. اگر کسی دچار فرسایش مینای دندان باشد و نگران باشد که نکند خیلی محکم مسواک میزند، بهتر است از مسواکهای بسیار نرم استفاده کند. مسواکهای نرم احتمال آسیب رساندن به مینای دندان را به حداقل میرسانند.
از مسواکها و دهانشویههای تخصصی استفاده کنید
اگر فکر میکنید دندانهایتان نیاز به مراقبت روزانه بیشتری دارند، از خمیردندانها و دهانشویههای تخصصیای که متناسب با شرایط خاص شما هستند استفاده کنید. طیف گستردهای از محصولات بهداشتی دهان و دندان در دسترس هستند که برخی مخصوص مراقبت ویژه از مینای دندان هستند. این محصولات تخصصی میتوانند از مینای دندان شما در برابر شرایط خاص شما محافظت کنند.
به عنوان مثال، اگر شما سیگاری باشید، توصیه میشود از خمیر دندان مخصوص سیگاریها استفاده کرده و نیز بیشتر از محصولات بهداشتی معمولی دندان مانند نخ و دهانشویه استفاده کنید.
از خوردن غذاهای شیرین پرهیز کنید
غذاهای شیرین میتوانند باعث ساییدگی مینای دندان شوند. برای جلوگیری از فرسایش مینای دندان، از خوردن غذاهای بسیار شیرین مانند آب نباتهای سخت یا چسبناک اجتناب کنید. اگر غذای شیرین خوردید، حتما بلافاصله بعد از آن آب بنوشید یا یک غذای غیر شیرین بخورید. این کار باعث میشود مقداری از مواد قندی از سطح دندان پاک شود. بلافاصله مسواک زدن بعد از مصرف غذاهای شیرین نیز میتواند شکر را از سطح دندانها تمیز کند.
از خوردن غذاهای اسیدی پرهیز کنید
غذاهای اسیدی مانند مرکبات و نوشابههای گازدار میتوانند به دندانها آسیب برسانند زیرا مینای دندان را تضعیف می کنند. اگر در مورد وضعیت مینای دندان خود نگران هستید، هرچقدر که میتوانید از مصرف غذاهای اسیدی بپرهیزید. در صورت مصرف غذاهای اسیدی، بلافاصله چیزی که شیرین یا پر کربوهیدرات نباشد بخورید و یا یک لیوان آب بنوشید. این کار کمک میکند که اسید از سطح دندانها پاک شود.
دندانهایتان را بلافاصله پس از خوردن چیزی اسیدی مسواک نکنید. غذای اسیدی مینای دندان را به طور موقت تضعیف میکند، بنابراین بلافاصله مسواک زدن میتواند به مینای دندان آسیب برساند. در عوض حداقل 30 دقیقه صبر کنید.
لبنیات بخورید
محصولات لبنی مانند شیر و ماست حاوی کلسیم و فسفات زیادی هستند که به حفظ سلامتی مینای دندان کمک میکنند. همچنین لبنیات در هنگام غذا خوردن پوششی روی دندانها ایجاد میکند، که میتواند غذاهای اسیدی یا شیرین را از سطح دندانها دور نگه دارد. خوردن لبنیات به تولید بزاق نیز کمک میکند که خود باعث میشود تا در حین غذا خوردن مواد غذایی اسیدی و شیرین شسته شوند.
پس از صرف غذا آدامس بدون قند بجوید
شما میتوانید پس از صرف غذا آدامس بدون قندخون بجوید تا مواد غذایی که تاثیر بدی بر سلامتی مینای دندانهایتان دارند را از روی دندانهای خود پاک کنید. این کار باعث میشود مقدار زیادی از مواد غذایی که خوردهاید از سطح دندانهایتان پاک شوند. آدامس همچنین ترشح بزاق را تشدید میکند، که این هم باعث میشود غذاهایی که برای دندانهایتان مضر هستند از روی دندانها شسته شوند.
زیاد آب بنوشید
مواقعی که غذاهایی مصرف میکنید که برای سلامتی دندانها مناسب نیستند، باید سعی کنید به نحوی آنها را از سطح دندانها پاک کنید. آشامیدن آب به حذف هر گونه بقایای غذا که به سطح دندانهای شما چسبیدهاند کمک خواهد کرد. در هنگام خوردن غذاهای اسیدی و شیرین آب بنوشید. بعد از خوردن این نوع غذاها نیز توصیه میشود حتما یک لیوان آب بنوشید.
به طور منظم برای معاینات دورهای به دندانپزشک مراجعه کنید
برای جلوگیری از فرسایش مینای دندان، باید مراقبتهای پیشگیرانه دندانپزشکی برای دندانهای خود انجام دهید. دندانپزشک میتواند وضعیت سلامت دندانهای شما را ارزیابی کرده، آنها را کاملا تمیز نموده و برای حفظ سلامت دندانهایتان شما را راهنمایی کند.
به طور کلی، خوب است برای تمیز کردن و معاینه دندانها حداقل یک بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید. با این حال، اگر سابقه مشکلات و بیماریهای دهان و دندان دارید، بهتر است این معاینات را در فواصل کمتری انجام دهید.
بیماریهایی که ممکن است سبب فرسایش مینای دندانهایتان شوند را درمان کنید
بیماریهای مختلفی وجود دارد که ممکن است تاثیر منفی بر مینای دندان داشته باشند. یکی از علل اصلی از بین رفتن مینای دندان، رفلاکس اسید معده است. اگر دندانپزشک بگوید مینای دندانتان دچار فرسایش شده است، درمان بیماریهایی که ممکن است سلامت دندانها را تحت تاثیر قرار دهد را نیز مد نظر بگیرید. یکی دیگر از شرایطی که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد دندان قروچه است. دندانقروچه میتواند مینای دندان را از بین ببرد.
گزینههای درمانی از بین رفتن مینای دندان
اگر از بین رفتن مینای دندان باعث ایجاد حساسیت شده باشد یا اگر کسی به اقدامات زیبایی برای دندانهای خود علاقمند باشد، استفاده از روکش و “ونیر” میتوانند به او کمک کند تا دندانهایش سفید و سالم به نظر برسند.برای اینکار باید یک دندانپزشک زیبایی خوب پیدا کنید
ونیر دندان
ونیر پوسته یا لایهای است که از مواد همرنگ دندان افراد ساخته میشود و برای پوشش سطح جلوی دندانهایی که ممکن است به علت داشتن رنگ متفاوت، ترک خوردگی، پوسیدگی یا بدشکل و کجبودن، ظاهر خوبی نداشته باشند به کار میرود. ونیرها معمولاً در لابراتوار توسط دندانساز و از روی مدلی که توسط دندانپزشک تهیه شده ساخته میشوند.
برای کار گذاشتن ونیر روی دندان لازم است مقدار کمی از مینای دندان برداشته شود، به همین علت استفاده از ونیر برگشتپذیر نیست. ممکن است دندانپزشک به شخصی که ونیر روی دندانهایش قرار گرفته توصیه کند از بعضی از غذاها و نوشیدنیها مثل قهوه یا چایی که ممکن است باعث بدرنگ شدن وینر شوند پرهیز کنند. گاهی ممکن است ونیر بشکند یا ترک بردارد اما در اغلب موارد نتیجه کار خیلی خوب است.
روکش دندان
روکش یک پوشش مصنوعی است که روی قسمت باقی مانده بعضی از دندانهایی که عملیات دندانپزشکی روی آنها انجام گرفته قرار داده میشود. روکش باعث استحکام دندان شده و باعث میشود شبیه یک دندان طبیعی به نظر برسد. برای روکش کردن یک دندان لااقل باید دو بار به دندانپزشک رجوع کنید.
بار اول دندانپزشک دندانی که قرار است روکش شود را آماده میکند، از آن قالب میگیرد و رنگی متناسب با رنگ دندانهای شما برای روکشی که قرار است ساخته شود انتخاب کرده و در نهایت یک روکش موقت روی دندان شما قرار میدهد. در نوبت دوم ، دندانپزشک روکش دائمی را روی دندان قرار خواهد داد.
معمولا بین دو نوبت مراجعه حدود 1 تا 2 هفته فاصله وجود دارد. تمیز نگه داشتن روکش دندان به اندازه تمیزی خود دندانها اهمیت دارد درست مثل این که دندان طبیعی خود شماست. خود روکش پوسیده نمیشود اما روند پوسیدگی ممکن است از لبه قسمتی که روکش به دندان متصل شده شروع شود.
دندانهای خود را قبل از خواب و حداقل یک بار دیگر در طول روز با یک خمیر دندان حاوی فلوراید بشویید و برای تمیز کردن لابهلای دندانهای خود از نخ دندان یا مسواکهای بین دندانی استفاده نمایید.
1 دیدگاه
vidao
awliii mrc