جراحی و کشیدن دندان عقل نهفته عوارض، هزینه و تسکین درد آن

کشیدن دندان عقل یا دندان آسیاب سوم یکی از متداول‌ترین عمل‌های دندانپزشکی است. دندان عقل معمولاً در اواخر دهه دوم یا اوایل دهه سوم زندگی در می‌آید. بیست و هشت دندان دائمی دیگر معمولاً تا این سن درآمده و ممکن است در دهان فضای کافی برای قرارگیری دندان عقل به شیوه‌ای مناسب وجود نداشته باشد و باعث ایجاد مشکلات دندانی شود.
دندان عقل به دلیل نبود فضا و به هم فشردگی گاهی به صورت زاویه‌دار از لثه بیرون می‌زند یا در لثه گیر می‌افتد و فقط بخش کوچکی از آن در دهان مشاهده می‌شود. دندان عقلی که از لثه بیرون نزند، اصطلاحاً دندان عقل نهفته نامیده می‌شود.

دلایل کشیدن دندان عقل

دندان عقل نهفته یا کامل درنیامده باعث ایجاد مشکلات مختلف دندانی می‌شود. غذا و باکتری‌ها در اطراف لبه‌های دندان عقل گیر می‌کند و عوارض زیر با انباشته شدن پلاک بروز می‌یابد:

• پوسیدگی دندان: چنانچه پلاک سطح دندان را متلاشی کند، دندان دچار پوسیدگی می‌شود. اگر پوسیدگی به موقع درمان نشود، گسترده‌تر می‌شود، دندان را سوراخ می‌کند و به دندان‌های مجاور نیز آسیب می‌زند.
• بیماری لثه: بیماری‌های لثوی یا پریودنتال زمانی بروز می‌یابد که پلاک مواد سمی محرک لثه را آزاد کند و لثه‌ها در تماس با این مواد قرمز، متورم و دردناک شوند. بیماری لثه به دندان‌های کناری و استخوان اطراف دندان عقل نیز آسیب می‌زند.
• پری کورونیت: چنانچه پلاک باعث عفونت کردن بافت نرم اطراف دندان بشود، با عارضه پری کورونیت مواجه می‌شویم.
• سلولیت: عفونت باکتریایی گونه‌ها، زبان یا گلو را سلولیت گویند.
• آبسه: چنانچه در اثر عفونت باکتریایی چرک در دندان عقل یا بافت اطراف جمع شود، دندان آبسه می‌کند.
• کیست و توده‌های خوش خیم: دندان عقل نهفته به ندرت کیست، یعنی ورم حاوی مایع، ایجاد می‌کند.

زمان مراجعه به دندانپزشک

اگر در دندان عقل احساس درد یا ناراحتی می‌کنید، از دندانپزشک معالج خود وقت بگیرید. دندانپزشک دندان را معاینه می‌کند و تصمیم می‌گیرد که آیا کشیدن دندان ضرورت دارد یا خیر.
چنانچه دندانپزشک کشیدن دندان را لازم بداند، عکس رادیولوژی گرفته می‌شود تا دندانپزشک بتواند محل دقیق دندان عقل را تعیین کند.
همانند تمام مشکلات دهان و دندان مراجعه سریع به دندانپزشک از اهمیت زیادی برخوردار است، بنابراین سعی نکنید با درد کنار بیایید یا درمان را تا زمان ویزیت دوره‌ای بعد به تعویق نیاندازید.

روش کشیدن دندان عقل

دندانپزشک یا خود دندان عقل را می‌کشد یا بیمار را به جراح متخصص معرفی می‌کند.
داروی بی‌حسی معمولاً پیش از عمل در اطراف دندان عقل تزریق می‌شود. هنگامی که دندانپزشک یا جراح دهان و دندان حفره دندان را با تکان دادن رو به جلو و عقب آن گشاد می‌کند، بیمار فشار ملایمی را حس می‌کند.
جراح گاهی شکافی را در لثه ایجاد می‌کند و دندان را پس از خرد کردن بیرون می‌کشد.
مدت زمان عمل جراحی دندان عقل نهفته متغیر است، بعضی عمل‌ها تنها چند دقیقه و بعضی بیست دقیقه یا بیشتر طول می‌کشد.
بیمار پس از کشیدن دندان عقل با ورم و درد داخل و خارج دهان مشاهده می‌شود که معمولاً ظرف سه روز اول تشدید می‌شود و گاهی تا دو هفته نیز ادامه دارد.

دوران بهبود پس از کشیدن دندان عقل

دوران بهبود جراحی دندان عقل بیش از دو هفته طول می‌کشد و بیمار در این مدت با عوارض زیر مواجه می‌شود:

• ورم (التهاب) دهان و گونه‌ها: ورم در چند روز اول بیشتر است، اما به تدریج فروکش می‌کند. ورم با قرار دادن یک حوله سرد و فشار دادن ملایم آن روی صورت کمتر می‌شود.
• سفت و دردناک بودن فک: این عارضه پس از 7 تا 10 روز برطرف می‌شود. پوست اطراف فک نیز تا دو هفته کبود است.
• درد: درد در صورت پیچیده بودن جراحی شدید خواهد بود.
• بدمزه بودن دهان
• بی‌حس بودن یا سوزش داشتن صورت، لب‌ها یا زبان؛ البته این عارضه نادر است.

بیمار باید در صورت مواجهه با درد و خونریزی شدید یا هر گونه علائم غیرطبیعی دیگر بلافاصله با دندانپزشک یا جراح تماس بگیرد.

توصیه‌های مراقبتی پس از جراحی دندان عقل

رعایت توصیه‌های زیر به شما کمک می‌کند تا پس از جراحی دندان عقل درد کمتر و دوران بهبود راحت‌تری داشته باشید:

• مسکن‌هایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن مصرف کنید، بروشور شرکت سازنده دارو و اطلاعات دارویی هر مورد را همواره قبل از مصرف دارو مطالعه کنید. پژوهش‌ها بیانگر این نکته است که ایبوپروفن بهترین مسکن برای تسکین درد پس از جراحی دندان عقل است.
• خودداری از ورزش کردن و انجام فعالیت‌های بدنی سنگین به مدت چند روز
• بالش اضافی هنگام خوابیدن زیر سر بگذارید تا سر بالا قرار بگیرد.
• به مدت 24 ساعت از شستشوی دهان، تف کردن، نوشیدنی‌های داغ یا هر عامل دیگری که لخته خون را باز کند و باعث تشکیل حفره دندان خالی و خشک بشود، خودداری کنید.
• کشیدن سیگار و نوشیدن مشروبات الکلی ممنوع است.
• تا چند روز غذاهای نرم یا مایع میل کنید و غذا را با دندان‌های دیگر بجوید.
• محل دندان کشیده شده را پس از 24 ساعت به آرامی شستشو دهید. شستشو را ظرف چند روز آینده به طور منظم تکرار کنید. می‌توانید برای شستشو از آب گرم و یک قاشق چایخوری نمک استفاده کنید تا التهاب و درد لثه کمتر شود.

هزینه

هزینه کشیدن دندان عقل غالباً به نهفته بودن یا نبودن آن بستگی دارد. هزینه عمل در صورت استفاده از آرام بخش، بنا به ضرورت یا به درخواست بیمار، افزایش می‌یابد.
هزینه کشیدن دندان عقل به عامل‌های متعددی بستگی دارد که مهم‌ترین آنها عبارت است از:

• تجربه دندانپزشک
• محل مطب یا کلینیک
• گستردگی و پیچیدگی عمل